Qua bài học giúp các em bước đầu nắm được khái niệm trữ tình và một trong những đặc điểm nghệ thuật thịnh hành của cống phẩm trữ tình, thơ trữ tình. Củng cố kỹ năng cơ bạn dạng và lưu ý lại một số trong những kỹ năng đơn giản và dễ dàng đã được hỗ trợ và rèn luyện, trong số ấy đặc biệt lưu ý cách tiếp cận 1 chiến thắng trữ tình.
Bạn đang xem: Ôn tập tác phẩm trữ tình ngữ văn 7
1. Tóm tắt bài
1.1. Hệ thống kiến thức cơ bạn dạng về thành công trữ tình
1.2. Riêng biệt ca dao trữ tình và thơ trữ tình
1.3. Đặc điểm của thành quả trữ tình
2. Bài tập minh họa
3. Biên soạn bàiÔn tập công trình trữ tình
4. Hỏi đáp bài bác Ôn tập sản phẩm trữ tình

Văn học dân gian | TT | Chùm văn bản | Thể loại | Nội dung | Nghệ thuật |
1 | Những câu hát về tình cảm gia đình. | Ca dao | Bộc lộ các tình cảm vào gia đình, đó là đông đảo tình cảm thiêng liêng duy nhất trong cuộc sống mỗi nhỏ người. | So sánh, ẩn dụ, đối xứng, tăng cấp…; biểu đạt tình cảm qua gần như mô típ; thể thơ lục bát và lục bát biến thể. | |
2 | Những câu hát về tình thân quê hương, khu đất nước, bé người. | Ca dao | Tình yêu, niềm từ bỏ hào đối với con người, lịch sử hào hùng , truyền thống lịch sử văn hóa của quê nhà đất nước. | Sử dụng kết cấu xin chào hỏi, lời mời…;cấu tứ đa dạng, độc đáo; thể thơ lục chén và lục bát biến thể. | |
3 | Những câu hát than thân | Ca dao | Nỗi niềm cơ cực, bi tráng tủi của bạn lao cồn dưới chế độ cũ và nỗi cảm thông so với họ . | Sử dụng cách nói tượng trưng, thành ngữ và các biện pháp so sánh, phóng đại… | |
4 | Những câu hát châm biếm. | Ca dao | Thái độ mỉa mai, châm biếm đối vớinhững thói hư, tật xấu, phần đa hủ tục lạc hậu. | Sử dụng các vẻ ngoài giễu nhại , cách nói bao gồm hàm ý làm cho tiếng cười hài hước, châm biếm. |
Văn học trung đại | TT | Tênvăn bản | Thể loại | Tác giả | Nội dung | Nghệ thuật |
1 | Sông núi nước Nam | Thất ngôn tứ tuyệt | Lí thường xuyên Kiệt | Lời khẳng định về chủ quyền lãnh thổ của đất nước; ý chí kiên quyết đảm bảo đất nước, bảo đảm an toàn độc lập dân tộc. | Ngôn ngữngắn gọn, xúc tích, ưu tiền về nghị luận; giọng thơ dõng dạc, hùng hồn, đanh thép. | |
2 | Phò giá chỉ về kinh | Thất ngôn tứ tuyệt | Trần quang Khải | Hào khí thành công và khao khát về một đất nước thái bình thịnh trị của dân tộc ta sinh sống thời đơn vị Trần. | Hình thức diễn tả cô đọng, hàm xúc;giọng điệu sảng khoái, hân hoan, từ hào. | |
3 | Buổi chiều đứng ở phủ Thiên ngôi trường trông ra | Thất ngôn tứ tuyệt | Trần Nhân Tông | Bức tranh làng mạc quê thanh bình ở đồng bằng phía bắc qua cái nhìn của một vị vua đời Trần. | Ngôn ngữ diễn đạt đậm hóa học hội họa, phối hợp giữa điệp ngữ với tè đối, chế tạo ra nhịp thơ êm ái, hài hòa. | |
4 | Bài ca Côn Sơn | Lục bát (bản dịch) | Nguyễn Trãi | Cảnh trí Côn Sơn đề nghị thơ; nhân cách thanh cao, sự giao hòa vừa đủ giữa con fan với thiên nhiên. | Sử dụng từ bỏ xưng hô “ta”, xen kẹt giữa tả cảnh cùng tả người, giọng thơ dìu dịu êm ái. | |
5 | Bánh trôi nước | Hồ Xuân Hương | Thất ngôn tứ tuyệt | Ngợi ca vẻ đẹp, phẩm chất của người phụ nữ; lòng kính yêu sâu sắc so với thân phận nổi chìm của họ. | Ngôn ngữ thơ bình dị, áp dụng môtíp dân gian, hình hình ảnh nhiều tầng ý nghĩa. | |
6 | Qua Đèo Ngang | Bà huyện Thanh Quan | Thất ngôn chén bát cú | Bài thơ diễn đạt tâm trạng đơn độc thầm lặng cùng nỗi niềm hoài cổ của phòng thơ trước cảnh đồ Đèo Ngang. | Sử dụng thể thơ điêu luyện, bút pháp tả cảnh ngụ tình,sử dụng tự láy, từ bỏ đồng âm khác nghĩa, đối. | |
7 | Bạn mang đến chơi nhà | Nguyễn Khuyến | Thất ngôn chén cú | Bài thơ mô tả một quan niệm về tình các bạn : tình chúng ta chân thành quí hơn phần đông thứ bên trên đời. | Sáng làm cho tình huống cạnh tranh xử khi bạn đến nghịch nhà , lập ý bất ngờ, thể thơ điêu luyện. | |
8 | Xa nhìn thác núi Lư | LíBạch | Thất ngôn tứ tuyệt | Vẻ đẹp nhất kì vĩ, trẻ trung và tràn đầy năng lượng của thiên nhiên và vai trung phong hồn phóng khoáng, cất cánh bổng của nhà thơ Lí Bạch | Kết đúng theo tài tình giữa chiếc thực và cái ảo; liên tưởng, tưởng tượng sáng tạo, ngữ điệu giàu hình ảnh. | |
9 | Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh. | LíBạch | Ngũ ngôn tứ tuyệt | Nỗi lòng so với quê hương da diết, sâu nặng trong thâm tâm hồn, tình cảm bạn xa quê. | Xây dựng hình ảnh gần gũi, ngôn ngữ tự nhiên, bình dị. | |
10 | Ngẫu nhiên viết nhân buổi bắt đầu về quê. | Hạ Tri Chương | Thất ngôn tứ tuyệt | Tình quê nhà chân thành và nỗi xót xa khi mới trở về. | Sử dụng các yếu tố từ bỏ sự, cấu tứ độc đáo, giọng điệu bi hài. | |
11 | Bài ca nhà tranh bị gió thu phá | Đỗ Phủ | Cổ thể (trường thiên) | Tinh thần nhân đạo, lòng vị tha cừ khôi vẫn tồn tại ngay cả khi con người phải sinh sống trong yếu tố hoàn cảnh nghèo khổ, cùng cực. | Bút pháp hiện nay thưc, kết hợp tự sự, diễn đạt và biểu cảm. |
Thơ hiện đại | TT | Tên văn bản | Tác giả | Thể loại | Nội dung | Nghệ thuật |
1 | Cảnh khuya | Hồ Chí Minh | Thất ngôn chén bát cú | Cảnh tối trăng nghỉ ngơi núi rừng Việt Bắc ; sự gắn thêm bó , liên hiệp giữa vạn vật thiên nhiên và bé người. | Nhiều hình ảnh thơ lung linh, kì ảo; phép tu từ bỏ , so sánh, điệp ngữ trí tuệ sáng tạo và nhịp điệu rất dị . | |
2 | Rằm tháng Giêng | Hồ Chí Minh | Lục chén bát (bản dịch) | Vẻ đẹp vai trung phong hồn của phòng thơ – chiến sĩ Hồ Chí Minh trước vẻ đẹp của vạn vật thiên nhiên Việt Bắc. | Sử dụng điệp từ hiệu quả, chọn lọc từ ngữ gợi hình, biểu cảm. | |
3 | Tiếng con kê trưa | Xuân Quỳnh | Thơ năm chữ | Những kỉ niệm về bạn bà, về tuổi thơ ngập cả yêu yêu thương làm cho những người chiến sĩ thêm vững vàng bước trên phố ra trận. | Sử dụng điệp ngữ có công dụng gợi nói kỉ niệm , nối mạch cảm xúc; vừa nói chuyện vừa biểu hiện tâm tình. |
Văn xuôi hiện đại | TT | Tên văn bản | Tác giả | Thể loại | Nội dung | Nghệ thuật |
1 | Một thứ tiến thưởng của lúa non: Cốm. | Thạch Lam | Tùy bút | Những cảm hứng lắng đọng, tinh tế, sâu sắc về lối sống và văn hóa của người hà nội thủ đô . | Lời văn trang trọng, tinh tế, đầy cảm xúc, giàu chất thơ; cụ thể chọn lọc, xen kẽ kể cùng tả. | |
2 | Mùa xuân của tôi | Vũ Bằng | Tùy bút | Vẻ đẹp nhất của mùa xuân trên quê hương khu vực miền bắc hiện lên vào nỗi nhớ của bạn con xa quê. | Trình bày nội dung theo mạch cảm xúc, tuyển lựa từ ngữ, câu văn linh hoạt, giàu hình ảnh, so sánh liên tưởng phong phú, độc đáo. | |
3 | Sài Gòn tôi yêu | Minh Hương | Tùy bút | Lời giãi bày tình yêu thương tha thiết, gắn kết của tác giả so với thành phố dùng Gòn. | Tạo bố cục tổng quan theo mạch cảm xúc, ngữ điệu đậm color Nam bộ , lối viết nồng hậu . |
Phân biệt | Ca dao trữ tình | Thơ trữ tình |
Khái niệm | Là loại thơ biểu thị những tình cảm, ước vọng tha thiết và chính đáng, vốn được lưu truyền trong dân gian | Là gần như tác phẩm thơ bộc lộ tình cảm, cảm giác của tác giả trước cuộc sống. |
Tình cảm | Cái chung, phi cá thể. | Mang đậm dấu ấn cá thể (thông qua các rung cồn của cá thể để tìm về cái chung). |
Thể thơ | Lục bát và lục bát biến thể | Đa dạng, phong phú |
Nghệ thuật | So sánh, ẩn dụ, hoán dụ, nhân hoá, miêu tả tình cảm qua mọi mô típ quen thuộc… | Nghệ thuật trùng điệp, so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, nhân hóa...biểu đạt tình yêu cá nhân |
Ngôn ngữ | Ngôn ngữ diễn xướngKết hợp ngôn ngữ thơ và ngôn ngữ đời thườngDùng từ bỏ trau chuốt, mượt màMang tính khẩu ngữKết thích hợp giữa phong thái gọt giũa và phong thái đối thoạiCó cấu trúc lời đôi | Cô đọng, nhiều hình ảnh, gợi cảm |
Cách biểu hiện | Cảm xúc của ca dao là cảm giác toàn dân. | Hai cách biểu lộ tình cảm, xúc cảm trong tòa tháp trữ tình:Trực tiếp (qua từ biểu hiện tình cảm, cảm xúc, những lời than, nhấn xét…)Gián tiếp (qua từ bỏ sự, miêu tả, lập luận) |
a. Thành tích trữ tình là văn bạn dạng biểu hiện nay tình cảm, cảm hứng của tác giả trước cuộc sống.Văn phiên bản biểu cảmThể loại diễn đạt chínhThơ trữ tìnhCa dao trữ tìnhTuỳ bút …Phương thức biểu đạt: Biểu cảm.Tình cảm biểu hiệnTình cảm tiến bộ, mang màu sắc nhân bản.Tình yêu quê nhà đất nước, cảm tình gia đình, tình bạn, tình yêu,…b. Cảm thụ, phân tích thắng lợi trữ tìnhBám vào ngôn từ và các biện pháp thẩm mỹ và nghệ thuật được sử dụng trong văn bản.Kết phù hợp với một số kỹ năng ngoài văn bạn dạng nhưHoàn cảnh sáng tácTình hình buôn bản hội, gia đình, phiên bản thân tác giả, …
→ Để gọi rõ, gọi sâu rộng về văn bản.
Đề bài: Viết đoạn văn cảm giác về một bài, một đoạn hay như là một câu… vào một văn bạn dạng trữ tình mà em yêu thương thích.
Gợi ý làm bài
Đề tham khảo: cảm giác về bài xích "Cảnh khuya" của hồ Chí Minh.
1. Mở bài
Giới thiệu về nguồn gốc và nội dung bài bác thơ.Bài thơ "Cảnh Khuya" đượcchủ tịch hồ Chí Minhsáng tác vào thời điểm năm 1947 trong thời kì cuộc chiến tranh chống Pháp, tại chiến quần thể Việt BắcGiữa cuộc loạn lạc đầy gian khổ, bác vẫn gữ vững vàng ung dung, trường đoản cú tại, lạc quan, vẫn giành riêng cho mình gần như phút giây từ từ để trải nghiệm vẻ đẹp kì diệu của thiên nhiên. Chưng coi vạn vật thiên nhiên là nguồn cổ vũ tinh thần đối với mình.2. Thân bài
a. Mô tả cảnh đêm trang rừng êm đềm, thơ mộng
* Câu 1 với 2
Tiếng suối vào như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ nhẵn lồng hoa
Giữa không gian tĩnh im của tối khuya thì nổi bật lên tiếng suối rã róc rách, nghe hay như tiếng hát, cùng với nhịp thơ 2/1/4, ngắt nghỉ ngơi từ trong, như một chút ít ẫm nhằm rồi đi đến đối chiếu thú vị: vào như giờ đồng hồ hát xa.Sự đối chiếu và tác động ấy vừa làm khá nổi bật nét tương đương giữa giờ đồng hồ suối với tiếng hát xa, vừa trình bày sự tinh tế cảm, tinh tế của trái tim nghệ sĩ.Ánh trăng thắp sáng mặt đất, soi tỏ cảnh vật. Hồ hết mảng màu sắc sàng, về tối đan xen, hòa quyện, tạo nên khung cảnh thơ mộng: Trăng lồng thụ, trơn lồng hoa. Nhẵn trăng, bóng cây quấn quýt, lồng vào láng hoa một phương pháp lung linh vàhuyền ảo,...Nghệ thuật miêu tả phong phú, tinh tế: tất cả xa tất cả gần, cao với thấp, tĩnh với động,...tạo cần bức tranh đêm trtừng tốt đẹp, lôi cuốn hồn người.Miêu tả vai trung phong trạng của bác bỏ trong tối trăng sáng:* Câu 3 với câu 4
Cảnh khuya như vẽ tín đồ chưa ngủ
Chưa ngủ vày lo nỗi nước nhà
Bác say mê hưởng thụ vẻ đẹp mắt huyền ảo, thơ mộng của rừng núi bên dưới ánh trăng soi đẹp như tranh vẽ "Cảnh khuya như vẽ".Người không ngủ bởi hai lí doLí do trước tiên là vì cảnh đẹp tạo nên tâm hồn tín đồ nghệ sĩ bâng khuâng, say đắm.Lí vì chưng thứ hai: chưa ngủ vày lo nỗi nước nhà, lo về cuộc kháng chiến của nhân dân ta.⇒ Cảnh thiên nhiên dù đẹp đẽ, thơ mộng tuy vậy không tạo nên Bác gạt bỏ trách nhiệm lớn tưởng của một lãnh tụ phương pháp mạng so với dân, cùng với nước.
Cả nhì câu thơ cho thấy thêm sự lắp bó giữa nhỏ ngưới thi sĩ đa cảm và bé ngưới chiến sĩ kiên trì trong Bác.Xem thêm: Giải Hóa 9 Bài 12: Mối Quan Hệ Giữa Các Hợp Chất Vô Cơ Hóa Học 9
3. Kết bài
"Cảnh khuya" là 1 trong bài thơ tứ xuất xắc hay và đẹp, tất cả sự kết hợp hài hòa và hợp lý giữa tính cổ xưa (hình thức) và tính tân tiến (nội dung).Bài thơ biểu đạt tâm hồn nhạy cảm cảm, tinh tế và tinh thần trách nhiệm cao niên của bác bỏ Hồ - vị lãnh tụ khổng lồ của dân tộc Việt Nam; là dẫn chứng chứng tỏ cho phong cánh giỏi với của người nghệ sĩ - chiến sĩ Hồ Chí Minh.